Ermeni soykırım reddini cezalandıran yasa Fransa meclisinden geçti, Türkiye yaptırım paketini açıkladı

22 Aralık 2011, Perşembe

Fransa'da Ermeni soykırım reddini cezalandırmayı öngören yasanın yasama sisteminin alt kanadı olan mecliste kabul edilmesi üzerine Türkiye, Paris Büyükelçisi’ni Ankara'ya geri çağırdı ve “her türlü siyasi istişareyi durdurma,” “ziyaretleri iptal, askeri ortak tatbikatları iptal etme” gibi yaptırım kararları aldı.

Yaptırım kararını Başbakan Recep Tayyip Erdoğan açıkladı. Açıklamasında, Türkiye’nin tarihiyle gurur duyduğunu vurgulayan Erdoğan, “Bunlar ne kadar ciddiyetten uzak bir yaklaşım tarzıdır, nasıl sulandırılmış bir oylamadır anlamak mümkün değil. Bu girişim haksızdır, isabetsizdir ve bu kararı Türkiye olarak şiddetle kınıyoruz” dedi.

Bu oylama ile Fransa halkına ve değerlerine haksızlık yapıldığını belirten Erdoğan, “Fransa’da düşünce özgürlüğü var mı? İfade özgürlüğü var mı? Cevabını da ben veriyorum: Yok. Bu, özgür tartışma ortamını ortadan kaldırmıştır. Ne yazık ki Fransız ihtilalinin simgeleri olarak bilinen özgürlük, eşitlik, kardeşlik ilkeleri bugün bizzat Fransa Parlamentosu tarafından ayaklar altına alınmıştır. Herhalde bundan sonra Fransa Voltaire’i de Montesquieu’yu da konuşmaz” diye konuştu.

Erdoğan’ın, Türkiye’nin Fransa’ya yönelik “ilk aşama” olduğunu belirttiği yaptırımlar şöyle:

  • Paris Büyükelçisi istişare amacıyla Ankara’ya çağrıldı.
  • Siyasi, askeri ve ekonomik ziyaretler iptal edildi.
  • AB eşleştirme projelerinde Fransa ile işbirliği yapılmayacak.
  • Her türlü siyasi istişare durduruldu.
  • Askeri faaliyetler ve ortak tatbikatlar iptal edildi.
  • Askeri uçuşlar için yıllık toptan verilen bütün uçuş, iniş ve kalkış izinleri iptal edildi. Artık her uçuş için ayrı izin uygulanacak.
  • Fransız gemilerinin limana giriş için izin başvuruları artık reddedilecek.
  • 2012 yılı, Ocak ayında iki ülke ekonomi bakanları eş başkanlığında yapılması planlanan Türkiye – Fransa Ekonomik ve Ticari Ortaklık Komitesi Toplantısı’na Türkiye tarafı katılmayacak.

Erdoğan bu önlemlerin ilk adım olduğuna dikkati çekti ve Fransa’daki durumuna göre yeni yaptırımlar uygulanacağını belirtti. Türkiye’nin Fransa ile ne kadar ortak askeri tatbikat yaptığına, Fransız savaş gemilerinin Türk limanlarına yılda kaç kez uğradığına ve Fransız uçaklarının izin başvurusu sayısına ise açıklık getirmedi.

Paris’teki oylama sonrasında, Türkiye Bakanlar Kurulu üyeleri de Fransa’yı protesto eden açıklamalar gelirken, CHP ve MHP de Fransa Parlamentosunun kararını kınadı. Türkiye – AB Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkan Yardımcısı CHP İstanbul milletvekili Umut Oran da, “bu karar AB ruhuna ve Fransa halkının fikir özgürlüğü anlayışına yapılmış bir darbedir. Bir bumerang gibi önünde sonunda geri dönüp Fransa’yı da vuracaktır” dedi.

Türkiye Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, bu konudaki yazılı açıklamasında, “İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi 2011 yılının ilk 10 ayında 14 milyar dolara yaklaştı. Fransa, Türkiye için Avrupa’da ve dünyada önemli ekonomik ortaklardan biridir. Türkiye’de bine yakın Fransız sermayeli yatırımcı vardır. Türkiye ekonomisine güvenerek, inanarak yapılmış bu yatırımlar bizim kendi yatırımlarımız kadar güvendedir. Fakat Türk halkının hassasiyet taşıdığı noktalar var. Türk halkı bu konuda aşırı duyarlıdır, bu göz ardı edilemez” dedi.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türk-Fransız İş Konseyi Başkan Yardımcısı Yılmaz Argüden ise, gün boyunca farklı basın kuruluşlarına yaptığı açıklamalarda, “Fransa’ya ekonomik yaptırımdan Türkiye’nin de zararlı çıkacağı” görüşünü savundu.

Bu arada Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) üyesi ve AKP İstanbul Milletvekili Nursuna Memecan, Fransa’da konumlandırılmış olan AKPM ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) başka bir ülkeye taşınması önerisinde bulundu. Memecan, “Konsey dediğiniz, insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü. İnsan hakkı ve demokrasi dediğiniz zaman ise ifade özgürlüğü birinci sırada yer alıyor. Bu birinci sıradaki yer alan şartı gerçekleştiremeyecek bir ortamdaysa, hemen şartı gerçekleştirebileceğimiz daha makul bir memlekete taşımak daha faydalı olur” diye konuştu.

Tasarıda neler var?

Tasarı, Ermeni soykırımını reddedenlere bir yıla yakın hapis ve 60,000 dolara yakın para cezası verilmesini öngörüyor. Fransa, 2001 yılında olayları “soykırım” olarak kabul etmiş ancak konunun tartışılmasına cezai yaptırım getirmemişti. Yeni tasarı sadece soykırımını kabul etmemeyi değil, “1,5 milyon değil, 200,000 Ermeni öldürüldü” demeyi bile suç sayıyor.

Parlamentonun alt kanadındaki oylama el kaldırılarak yapıldığı için tasarının kaç oyla onaylandığı, kimlerin “evet” kimlerin “hayır” dediği bilinmiyor.

Kaynaklar