Kullanıcı:Koc61/Vikipedi:Sistemle oynamak
Şablon:Guideline list Şablon:Subcat guideline Şablon:Policy in a nutshell Şablon:Dablink
Sistemle oynamak, politika ve yönergelerini kasten kötüye kullanarak Vikipedinin ideallerini bozmaktır. Sistemle oynamak, yolsuz dava, yıkıcı düzenleme şeklinde olabilir. Bunların dışında topluluğun fikir birliğini savuşturmak şeklinde de olabilir. Görüş açıklamak, değişiklik savaşı veya taraflı bir bakış açısını zorlamak editörlerin genel olarak sistemle oynama yollarıdır.
Eğer bir editör topluluk standartlarından yakayı kurtarmak için bir politika boşluğu ya da hile bulursa, bu iyi niyetli bir hata olarak muamele görmemelidir. Bununla beraber Vikipedi yaptırımları cezalandırıcı değil, önleyici anlamda kullanılır. Genellikle kullanılan yöntem, hizmetlilerden gelecek bir uyarı, sistemle oynamayı önlemek için en iyi yoldur. Çünkü net bir uyarı davranışların, iyi niyetli hatalar mı yoksa kötü niyetli oyunlar mı olduğunu doğrular. Eğer editör uyarıyı dikkate almaz ve davranışını tekrarlarsa ya da aynı karmaşayı yaratmak için daha yaratıcı yollar bulursa, bu editörün kuvvetle muhtemel aldatma kastı ile sistemi kötüye kullandığını gösterir.
Sistemi kötüye kullanmanın manası
An editor gaming the system is seeking to use policies in bad faith, by finding within their wording apparent justification for disruptive actions and stances that policy is clearly not at all intended to support. In doing this, the gamester separates policies and guidelines from their rightful place as a means of documenting community consensus, and attempts to use them selectively for a personal agenda. An editor is disruptive if they are using a few words of policy to claim support for a viewpoint which clearly contradicts those policies, to attack a genuinely policy-based stance by willfully misapplying Wikipedia policies, or to detail Wikipedia processes.
Sistemle oynama bunları da içerebilir:
- wikilawyering, pettifogging, and otherwise using the letter of policy to violate the broader principles of the policy.
- Filibustering the consensus-building process by reverting another editor for minor errors, or sticking to a viewpoint that the community has clearly rejected.
- Attempting to twist Wikipedia sanctions or processes to harass other editors.
In each case, willfulness or knowing is important. Misuse of policy, guidelines or practice is not gaming if it is based upon a genuine mistake. But it may well be, if it is deliberate, where the editor continues to game policy even when it is clear there is no way they can reasonably claim to be unaware.
Actions that game the system may also overlap with other policies:
- Mis-using Wikipedia processes to put another editor in an invidious position, prove a point, or muddy the water in a dispute, can also be a form of gaming. However it is more often categorized as using Wikipedia to prove a point or abuse of process.
- Using policies and guidelines to build (or push) a patently false case that some editor is editing in bad faith, with the 'evidence' for this itself being an obviously unreasonable bad-faith interpretation of that person's action. This is more often categorized as a breach of the policy assume good faith, and in particular, repeated unjustified "warnings" may also be viewed as a breach of civility.
- If gaming is also knowingly used as a basis to impugn another editor or to mischaracterize them as bad faith editors, then this may also violate the policy of no personal attacks.
Disruption of any kind merits being warned (or blocked) by an administrator. Violating the principles of Wikipedia's behavior guidelines may prejudice the decision of administrators or the Arbitration Committee.
Örnekler
VP:GAMETYPE
Sistemle oynamanın birkaç farklı tipi mevcuttur. Sistemi kötüye kullanmanın esası, süreçlerin ya da politikaların bilinçli olarak suistimal edilmesidir. Aşağıda belirtilen liste bitirilmemiştir ve sadece bazı temel örnekleri içerir. Aşağıda verilen örneklere benzeyen davranışların kötü niyetli olduğunu kanıtlar deliller yoksa bu genelde sistemle oynamak olarak düşünülmez.
Politika ve yönergelerle oynamak
- Kötü niyetli vikiavukatlık – politika içerisindeki sözü tartışarak politikanın esaslarını yıkmak.
- Örneğin: Posting a neutral notice that does not violate the policy on canvassing, while using a different set of notifications to lure a partisan audience to view that neutral notice.
- Bir diğer politikayı göstererek politikalarla oynamak.
- Örneğin: Saying that you refuse to remove content that violates the policy on verifiability, because that content is protected by the policy that "Wikipedia is not censored".
- Politikada yer alan bir sözü, gerçekte politikayla uyuşmayan bir görüşü desteklemek için ya da diğer politikaları kasten göz ardı etmek için kullanmak.
- Örneğin: Adding content that is restricted under the policy on what Wikipedia is not, while cherrypicking the words that "Wikipedia is not a paper encyclopedia" to evade those restrictions.
- Bir görüşü açıklamak veya gerçekte politikayı yalancı çıkaracak bir durum için bir politikanın sözlerine sığınarak düzmece veya kurnazlıkla yapılan koruma talebi, savunma veya destek.
- Örneğin: Saying that content meets the policy on verifiability because it is cited to a source, when in fact the source is not reliable, or the content twists the source's point of view. (See: WP:NPOV#Neutrality and Verifiability)
- Politikadan, uygunsuz bir anlam çıkarmak ya da topluluğun standartları yerine alışagelmişin dışındaki bir bakış açınızı kabul ettirmek için zorlamak.
- Örneğin: Bir editör tarafından yazılmış bir Vikipedi denemesini sanki topluluğun politika görüşüymüş gibi sunmak.
Fikir birliği oluşum süreci ile oynamak
- Çıkmaza sokmak ya da bir politika önerisinin kabul edilmesini önlemek için vakit geçirici konuşmalar yaparak kürsüyü işgal etmek - topluluğun fikir birliği ile reddettiği bir görüş açısını defalarca itelemek, politika temelli çözümü etkin olarak önlemek.
- Ayrıca disruptive editing isimli politikaya ve özellikle "refusal to get the point"'e göz atın.
- Kötü niyetli tartışma – Luring other editors into a compromise by making a concession, only to withhold that concession after the other side has compromised.
- Örneğin: Bir editör negotiates a consensus to remove well-verified material from one article, because it is already covered in a second article. Afterward, the editor deletes the material from the second article.
- Büyük bir katkıyı küçük bir hata yüzünden geri almak ya da kaldırmak. Eğer hata küçükse onu düzeltin ya da düzenlenmesi için işaretleyin. Mükemmeliyet gerekli değil ve Vikipedi küçük temeller üzerine gelişir.
- Example: An editor adds a paragraph of verifiable information, but it is removed entirely because of a misplaced comma or one misspelled word that could easily be touched-up and fixed.
Yıkıcı davranışlar için kullanılan yaptırımlarla oynamak
- Diğer editörleri mantıksız, uygunsuz veya cezayı hak eden şeklinde göstererek onların davranışlarını yanlış lanse etmek.
- Bir kişisel saldırıyı ilk söylendiği zamandan daha az düşmanca göstermek için özür dilemekten ziyade onu geri çekmek.
- Örneğin: Bir editör anlaşmazlık esnasında şöyle söyler; "Sen açıkça hatalısın, hatalısın, hatalısın. Did you even pass grade 10 history?" Daha sonra, bu ifadeyi diğer editörlerin eğitimi hakkında da sorular sorarak savunmak.
- 'Sınır çizme' – habitually treading the edge of policy breach or engaging in low-grade policy breach, in order to make it hard to actually prove misconduct.
- Örneğin: An editor never violates the three revert rule, but takes several months to repeatedly push the same edits over the objections of multiple editors.
- 'Misilleme': Değişiklik anlaşmazlığı yaşanan bir editörün başka bir maddedeki değişikliğini misilleme yaparak geri almak.
Politikalara sahte saygı
Since Wikipedia is not a court of law, many legal procedures or terms have no bearing on Wikipedia. Typically, wikilawyering raises procedural or evidentiary points in a manner analogous to that used in formal legal proceedings, often using ill-founded legal reasoning. Occasionally wikilawyering may raise legitimate questions, including fairness, but often it serves to evade an issue or obstruct the crafting of a workable solution. For example, while it is often impossible to definitely establish the actual user behind a set of sockpuppets, it is not a defense that all the sockpuppets which emerge were not named in the request for arbitration.
Various levels of intent
Although users might engage in the practices described above, that activity should not be considered proof of malicious intent. The actual level of intent should also be considered separately, as to whether the action was pre-meditated, or spur-of-the-moment, or merely copying an older tactic that seemed effective for other editors in the past. The term "gaming the system" is not meant to vilify those involved, with the word "gaming" also referring to playful activity in the manner of a game of sport. The goal is to focus on Wikipedia activities as a serious effort to improve articles, not an arena for playing games and sparring with opponents as a form of amusement. Judging intent might include discussions with others, rather than escalate the situation as an issue for direct confrontation. The situation might warrant special mediation (see: Wikipedia:Mediation) or perhaps even, in extreme cases, private arbitration (see: Wikipedia:Arbitration). The risks of continued involvement should be carefully considered, especially if the intent seems overly severe or obsessive/compulsive behavior.
Sürecin kötüye kullanımı
Yolsuz dava, sistemle oynama kavramı ile alakalıdır. It involves knowingly trying to use the communally agreed and sanctioned processes described by some policies, to advance a purpose for which they are clearly not intended. Abuse of process is yıkıcı, and depending on circumstances may be also described as sistemle oynamak, kişisel saldırı ya da görüş açıklamak için aksatmak. Communally agreed processes are intended to be used in iyi niyet.
Ayrıca bakınız
Şablon:Columns-list Şablon:Wikipedia policies and guidelines
- Bu politika İngilizce Vikipedi'nin '458252360' sürümlü 31 Ekim 2011 tarihli Wikipedia:Gaming the system isimli politikası esas alınarak yazılmıştır.