Ozon halk sağlığını tehdit ediyor

18 Şubat 2011, Cuma

Yeni bir araştırmanın sonuçları, büyük kentlerde hava kirliliğine yol açan ozonun halk sağlığını tehdit ettiğine dair şimdiye kadar ortaya çıkan en güçlü kanıt niteliğinde. Araştırma düşük seviyede bile olsa ozonun astım krizi ve solumun sisteminde tahrişe neden olduğunu, hatta kalp krizi ve felç riskini arttırdığını öne sürüyor.

Yaklaşık 20 yıldır kronik astım hastası olan Lorene Alba büyük bir kentte yaşayıp astım krizlerinden korunmanın zor olduğunu söylüyor:

”Hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde dışarı çıkmamaya, dışarıdaki işlerimi sabah erken ya da akşam yapmaya çalışıyorum. Otobüslerin egzoz gazından uzak durmaya dikkat ediyorum. Kaldırımda yola değil binalara yakın yürüyorum.”

Amerikan Akciğer Derneği’ne göre Amerika Birleşik Devletleri’nde 20 milyon kişi astım hastası. Bu sayının giderek artacağı tahmin ediliyor. Astım hastası Lorene Alba anlatıyor:

”Beni en çok çevre etkiliyor. Özellikle hava kirliliğinin arttığı günlerde otobüs ve otomobil egzozu astım krizini tetikleyen etkenler.”

Çevre Koruma Dairesi EPA ve Kuzey Carolina Üniversitesi’nin ortak yürüttüğü yeni araştırma, güvenli olduğu varsayılan ozon seviyelerinin aslında halk sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiğini ortaya çıkardı. Alba şunları söylüyor:

"Ozon hakkındaki son araştırma düşük ozon seviyesinin de solunum için tehlikeli olduğunu kanıtlıyor.”

Janice Nolen, Washington’daki Amerikan Akciğer Derneği’nden:

”Araştırma sağlıklı genç yetişkinler üzerinde yapıldı. Uzmanlar daha önce güvenli olduğuna inanılan ozon seviyelerini inceledi. Bu sağlıklı gençler laboratuvarda ozona maruz kaldığında solunum yolları rahatasızıılıklarının başföösterdiği görüldü.

Araştırmaya katılan genç yetişkinlerin akciğerlerine zarar veren ozon üç oksijen atomundan oluşan ve gözle görülmeyen bir gaz. Ozon, solunduğu zaman solunum sistemindeki hassas dokuları tahriş ediyor. Nolen, ozon kirliliğinin genellikle mazotlu araçların egzoz dumanıyla karışarak kalp krizi ve felç riskini arttırdığını söylüyor. Daha çok kentlerde rastlanan ozon kirliliği hemen her yerde görülüyor. Janice Nolan anlatıyor:

”Kent merkezlerindeki ozon kirliliği rüzgarla birlikte kentlerin dışına taşınıyor. Örneğin Amerika’da bazı ulusal parklar ve dağların zirvelerinde ozon seviyelerinin son derece yüksek olduğunu görüyoruz.”

Temiz Hava Yasası, son 40 yıldır birçok kent ve kasabada ozon ve kentsel hava kirliliğini azaltmada oldukça etkili oldu. Ancak Nolen, Amerikan Akciğer Derneği’nin, çok daha fazla önlem alınması gerektiğine inandığını söylüyor:

”Son raporumuza göre, 175 milyon Amerikalı, hava kirliliğiyle mücadele açısından başarısız not verdiğimiz bölgelerde yaşıyor.”

Çevre Koruma Dairesi ozondan en çok çocuklar, yaşlılar, astım gibi akciğer rahatsızlıkları olanlar, açık havada çalışan ve egzersiz yapanların etkilendiğini bildiriyor. Ozonla hava kirliliğine neden olan başka maddelerin birleşmesiyle ortaya çıkan uzun vadeli sağlık sorunlarıyla ilgili araştırmalarsa sürüyor.

Kaynaklar