Ünlü Osmanlı ve Türk tarihçisi Fransız Gilles Veinstein öldü

8 Şubat 2013, Cuma

Tarih.
Tarih.

Osmanlı ve Türk tarihi uzmanı Fransız tarihçi Gilles Veinstein yaşamını yitirdi. Fransa’nın en önemli akademilerinden College de France profesörü Veinstein, 68 yaşında kanserden öldü.

1945 yılında doğan Veinstein, Fransa’nın en büyük okulları Ecole Normal Superieur ve EHESS’de eğitim gördü. 1986’da EHESS’de profesörlüğe yükseldi. Genç bir tarihçi iken Türkiye ile hiçbir bağlantısı olmadan Osmanlı tarihi üzerinde çalışmayı seçen Veinstein, ​​ömrünü Osmanlı tarihine adadı. Veinstein, neden bu seçimi yaptığını, ‘A ta Turquie’ Derneği tarafından kendisine verilen “2009 Türkofil Ödülü” töreninde şöyle anlattı: “Genç bir öğrenci olarak Türk tarihini öğrenmeye karar verdiğimde ne tek kelime Türkçe biliyordum, ne Türk tarihi hakkında en ufak bir bilgim vardı, ne de Türkiye’ye gitmiştim. Profesörler bu seçimime şaşırmıştı. Ve bana, “İtiraf et, güzel bir Türk kızına aşık oldun” demişlerdi. Ama böyle bir şey de yoktu. Seçimim tamamiyle entellektüel bir seçimdi. İşte böyle Türkolog oldum.”

Ermeni diyasporasının hedefi oldu

Veinstein, Nisan 1995’te Fransa’nın en büyük tarih dergisi l’Histoire’da ‘1915’te yaşanan tehcirin soykırım olmadığını, tarihin bu döneminde Ermeni milislerinin de Türkleri katlettiğini’ içeren bir makaleye imza atınca, Ermeni diasporasının hedefi oldu. Büyük tarihçinin Fransa’nın en saygın Akademisi College de France’a üyeliği de diyasporanın büyük tepkisini çekti. Veinstein’ın seçimi akademik dünyada tartışmalara yol açtı. Sonunda dönemin Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın da Veinstein’ı desteklemesiyle, ünlü tarihçi kılpayı College de France üyesi seçildi. Veinstein, buradaki görevi sırasında Türkiye ve Osmanlı tarihi kürsüsünü kurdu.

Kendisi ve ailesi ölüm tehdidi almaya başlayınca tarihçi sessizliğe büründü. Uzun süredir kanserle mücadele eden Veinstein, 6 Şubat’ta hayata gözlerini yumdu. Osmanlı tarihine ilişkin çok sayıda önemli esere imza atan Veinstein’ın, “İlk Osmanlı Sefiri 28. Mehmet Çelebi’nin anıları: Kafirlerin Cenneti”, “Osmanlılar ve Ölüm”, “Osmanlı İmparatorluğu ve Romenler”, “Osmanlı İmparatorluğu: Toprak, Savaş ve Topluluklar”, “Avrupa ve İslam: 15 Yüzyıllık Tarih” adlı eserleri en çok bilinen kitaplarıdır.

2009 Türkofil ödülünde Veinstein, Türkleri;

"Her halk gibi, Türkler de farklı karakterlerde, farklı fikirlere sahip, her türden insanlar. Türkofil olmak, genelleştirip bütün Türkleri sevmek anlamına gelmiyor. Genelleştirmeden, Türklerin de diğer halklar gibi değiştiklerini, farklılıklarını keşfettim. Avrupa’nın en büyük hatası kendilerini Türklerin yerine koymamaları ve genelleştirmeleri. Bir trende yolculuk yapar gibi, Sırbistan’da duran trenin penceresinden bakan bir adamın, garda duran kızıl saçlı bir kadını görüp ‘Bütün Sırplar kızıl saçlı’ demesi gibi... Türkler bulundukları coğrafyayı ve tarihi miras alan insanlar. Tıpkı diğer halklar gibi, zamanla değişen insanlar. Tarih bana öğretti ki, Türkler de diğerleri gibi kendi bakış açılarına ve kendi çıkarlarını savunma hakkına sahipler.”

şeklinde tanımlamıştı.

Kaynaklar